آتش سوزی یکی از خطرات جدی و مخرب است که می تواند باعث از بین رفتن جان و مال، آسیب به سلامت و محیط زیست و اختلال در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی شود. برای پیشگیری و کنترل آتش سوزی، لازم است که ساختمان ها و تاسیسات صنعتی با استفاده از تجهیزات و سیستم های ایمنی و آتش نشانی مجهز شوند. تاسیسات ایمنی و آتش نشانی شامل دو دسته عمده است:
تاسیسات اعلام حریق: تاسیسات اعلام حریق شامل تجهیزات و سنسور هایی است که قادر به شناسایی علائم حرارت، دود، شعله یا گاز در محل حرارت هستند و با صدور صدای هشدار یا روشن کردن چراغ های نشانگر، حضور حرارت را به ساکنین یا مسئولین ساختمان اطلاع می دهند. تاسیسات اعلام حریق به دو نوع دسته بندی می شوند:
ساده: در این نوع تاسیسات، سنسور ها به صورت مستقل کار می کنند و با فعال شدن هر سنسور، صدای هشدار در همان محل پخش می شود. این نوع تاسیسات برای ساختمان های کوچک گزینه مناسب است.
پيچيده: در این نوع تاسيسات، سنسور ها به يك پانل كنترلي متصل هستند كه قادر به نظارت بر كليه سنسور ها، نمايش محل حريق، فعال كردن دستگاه هاي خاموش كننده حريق و اطلاع رساني به مركز آتش نشاني است. اين نوع تاسيسات براي ساختمان هاي بزرگ گزينه مناسب است.
تاسيسات اطفاء حريق: تاسيسات اطفاء حريق شامل تجهيزات و سيستم هايي است كه قادر به خاموش كردن يا كاهش شديد حرارت در محل حرارت هستند.
تاسيسات اطفاء حريق به دو نوع دسته بندي مي شوند:
دستي: در اين نوع تاسيسات، خاموش كردن حرارت با استفاده از تجهيزاتي مانند كپسول آتش نشاني، شيلنگ آتش نشاني، فرمان آتش نشاني و ... انجام مي شود كه نياز به دخالت انسان دارند. اين نوع تاسيسات براي حرارت هاي كوچك و محدود مناسب است.
اتوماتيك: در اين نوع تاسيسات، خاموش كردن حرارت با استفاده از تجهيزاتي مانند اسپرينكلر، دتكتور، دلوچه، گاز خاموش كننده و ... انجام مي شود كه به صورت خودكار و بدون نياز به دخالت انسان فعال مي شوند. اين نوع تاسيسات براي حرارت هاي بزرگ و گسترده مناسب است.
در این مقاله، قصد داریم به شما تاسیسات ایمنی و آتش نشانی را به طور جامع معرفی کنیم و به برخی از مشخصات، نحوه طراحی، نصب و اجرای آن بپردازیم.
نحوه طراحی تاسیسات ایمنی و آتش نشانی
طراحی تاسیسات ایمنی و آتش نشانی یک فرآیند پیچیده و حساس است که نیاز به دانش و تجربه فنی، رعایت قوانین و مقررات ملی و بین المللی، انجام مطالعات و تحلیل های لازم و هماهنگی با سایر تاسیسات ساختمان دارد. برای طراحی تاسیسات ایمنی و آتش نشانی، باید به مراحل زیر توجه کنید:
ارزیابی خطر: در این مرحله، باید خطرات احتمالی آتش سوزی در ساختمان را شناسایی، ارزیابی و رده بندی کنید. برای این منظور، باید عوامل موثر بر شروع، گسترش و پخش حرارت را در نظر بگیرید. عوامل موثر بر شروع حرارت عبارتند از:
منابع حرارت: منابع حرارت شامل هر چیزی است که قادر به تولید گرما یا جرقه باشد. منابع حرارت ممکن است بصورت دائمی یا موقت در ساختمان وجود داشته باشند. منابع حرارت دائمی شامل تجهیزات الکترونیک، تاسیسات برق، تاسیسات گاز، تاسیسات گرمایش و سرمایش، روشنایی، آسانسور، پمپ و ... هستند. منابع حرارت موقت شامل کارگاه های جوشکاری، لحیم کاری، برق کشی، نقاشی و ... هستند.
مواد قابل احتراق: مواد قابل احتراق شامل هر چيزي است كه قادر به احتراق در معرض حرارت باشد. مواد قابل احتراق ممكن است بصورت جامد، مايع يا گازي باشند. مواد قابل احتراق جامد شامل چوب، كاغذ، پلاستيك، پارچه، فوم و ... هستند. مواد قابل احتراق مايع شامل بنزين، ديزل، الكل، روغن، حلال و ... هستند. مواد قابل احتراق گازي شامل گاز طبيعي، پروپان، بوتان، هيدروژن و ... هستند.
فضای خالي: فضای خالي شامل هر فضایي است كه قادر به جذب يا پخش حالات باشد. فضای خالي ممكن است بصورت عمودي يا افقي باشد. فضای خالي عمودي شامل شافت های هواساز، آسانسور، پله فرار و ... هستند. فضای خالي افقي شامل سقف های كاذب، كف های فرش گذاري شده، ديوارهای سبك و ... هستند.
برای ارزیابی خطر، باید میزان احتمال و شدت حرارت را بر اساس عوامل فوق محاسبه کنید. برای محاسبه احتمال حرارت، می توانید از روش های آماری، تجربی یا تحلیلی استفاده کنید. برای محاسبه شدت حرارت، می توانید از روش های تجزیه و تحلیل حرارت، مدل سازی رایانه ای یا آزمایشگاهی استفاده کنید. برای رده بندی خطر، می توانید از روش های کیفی یا کمی استفاده کنید. روش های کیفی شامل دسته بندی خطر به صورت پایین، متوسط یا بالا است. روش های کمی شامل دسته بندی خطر به صورت عددی است.
انتخاب سيستم مناسب: در اين مرحله، بايد سيستم مناسب براي تاسيسات اعلام و اطفاء حرارت را با توجه به نوع و ميزان خطر، نوع و كاربري ساختمان، نوع و مقدار مواد قابل احتراق، نوع و تعداد منابع حرارت، نوع و سطح فضاي خالي و ... انتخاب كنيد. براي انتخاب سيستم مناسب، بايد به معيارهاي زير توجه كنيد:
كارآيي: كارآيي شامل قابليت شناسايي سريع و دقيق حرارت، فعال كردن سيستم خاموش كننده حرارت، خاموش كردن يا كاهش شديد حرارت در زمان كم و ... است.
قابليت اطمينان: قابليت اطمينان شامل عدم وجود خطا يا نقص در عملكرد سيستم، عدم وجود حساسيت زائد يا كم در سنسور ها، عدم وجود نشت يا كثافت در لوله ها و ... است.
قابليت نگهداري: قابليت نگهداري شامل سهولت بازديد، تعمير و تعويض قطعات سيستم، عدم نياز به تجهيزات پيچيده يا گران قيمت، عدم نياز به دخالت انسان در عملكرد سيستم و ... است.
قابلیت هماهنگی: قابلیت هماهنگی شامل سازگار بودن سیستم ایمنی و آتش نشانی با سایر تاسیسات ساختمان مانند تاسیسات برق، تاسیسات مکانیک، تاسیسات آب و فاضلاب، تاسیسات گاز، تاسیسات ارتباطی و ... است. همچنین شامل امکان ارتباط و همکاری با مرکز آتش نشانی و سایر نهادهای مربوطه است.
برای انتخاب سیستم مناسب، باید از روش های تحلیل و ارزیابی مختلف استفاده کنید. برخی از روش های رایج عبارتند از:
• روش AHP (Analytic Hierarchy Process): در این روش، با توجه به اهداف و معیارهای طراحی، سیستم های مختلف را به صورت یک سلسله مراتب با وزن های مختلف قرار می دهید و با استفاده از روش های ریاضی، بهترین گزینه را انتخاب می کنید.
• روش TOPSIS (Technique for Order of Preference by Similarity to Ideal Solution): در این روش، با توجه به اهداف و معیارهای طراحی، سیستم های مختلف را با گزینه های بهینه (ideal) و بدترین (nadir) مقایسه می کنید و با استفاده از روش های ریاضی، گزینه ای را که بیشترین شباهت را به گزینه بهینه و کمترین شباهت را به گزینه بدترین دارد، انتخاب می کنید.
• روش VIKOR (VIseKriterijumska Optimizacija I Kompromisno Resenje): در این روش، با توجه به اهداف و معیارهای طراحی، سیستم های مختلف را با استفاده از دو شاخص کارآیی گروهی (group utility) و رضایت شخصی (individual regret) ارزیابی می کنید و با استفاده از روش های ریاضی، گزینه ای را که بالاترین کارآیی گروهی و پایین ترین رضایت شخصی را دارد، انتخاب می کنید.
نحوه نصب تاسيسات ايمني و آتش نشاني
نصب تاسيسات ايمني و آتش نشاني يك فعاليت حساس و دقيق است كه نياز به دانش و تجربه فني، رعايت استانداردهاي كيفي و ايمني، استفاده از قطعات و تجهيزات با كيفيت و همكاري با ساير پيمانكاران دارد. براي نصب تاسيسات ايمني و آتش نشاني، بايد به مراحل زير توجه كنيد:
• بررسي طرح و مدارك: در اين مرحله، بايد طرح و مدارك تاسيسات ايمني و آتش نشاني را با دقت بررسي كنيد و از صحت و كامل بودن آن ها اطمينان حاصل كنيد. برخي از مدارك مورد نياز عبارتند از:
• نقشه ها: نقشه ها شامل نقشه هاي معماري، سازه، تاسيسات، شبكه ها، جزئيات و ... هستند كه بايد با رعايت مقياس، ابعاد، رنگ بندي، علائم و نمادها، شماره گذاري و ... طراحي شده باشند.
• فهرست بها: فهرست بها شامل ليست قطعات و تجهيزات مورد نياز براي تاسيسات ايمني و آتش نشاني با مشخصات فني، كميت، قيمت و منبع تأمين آن ها است.
• جدول ها: جدول ها شامل جدول هاي محاسبات، آزمون ها، كنترل ها، گواهينامه ها و ... هستند كه با رعايت فرمول ها، روش ها، استانداردها و ... تهيه شده باشند.
• گزارش ها: گزارش ها شامل گزارش هاي پروژه، پروانه ساخت، مجوز نصب، پروتكل همكاري و ... هستند كه با رعايت قالب ها، محتوا، امضاء و ... صادر شده باشند.
• تأمین قطعات و تجهیزات: در این مرحله، باید قطعات و تجهیزات مورد نیاز برای تاسیسات ایمنی و آتش نشانی را با توجه به فهرست بها تأمین کنید. باید از قطعات و تجهیزات با کیفیت بالا، استاندارد بین المللی، گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش مناسب استفاده کنید. باید از قطعات و تجهیزات غیر اصل یا با عیب خودداری کنید. باید قطعات و تجهیزات را در محل مناسب و با رعایت شرایط نگهداری ذخیره کنید.
• انجام کارهای پیش نصب: در این مرحله، باید کارهای پیش نصب را با توجه به نقشه ها و جدول های طرح انجام دهید. کارهای پیش نصب شامل کارهایی است که قبل از نصب قطعات و تجهیزات لازم است انجام شود.
در صورتی که به طراحی، نصب و اجرای تاسیسات ایمنی و آتش نشانی در شیراز نیاز دارید با پرسنل با تجربه و متخصص ما در تماس باشید، ما شیرازی یار شما را در این زمینه یاری خواهیم کرد.
طراحی،نصب و اجرای تاسیسات ایمنی و آتش نشانی شامل:
اجرای سیستم تر و خشک آتش نشانی ،اسپرینکلر (آبفشان) با بروز ترین امکانات روز دنیا ،زیر نظر کارشناس آتش نشانی و اتحادیه تاسیسات مکانیکی شیراز
همه روزه پاسخگوی نیاز های تاسیساتی شما شهروندان گرامی می باشد!