به‌طور کلی، دو نوع سرویس برای پکیج وجود دارد که شامل سرویس کامل و سرویس دوره‌ای می‌شود. در سرویس کامل پکیج، باید تمامی قطعات با دقت بررسی شوند تا در صورت مشکل، دستگاه برای جلوگیری از تعمیر یا تعویض اساسی آماده شود؛ اما در سرویس دوره‌ای، قطعات جزء به جزء بررسی و عیب‌یابی می‌شوند.
سرویس دوره‌ای دو بار در سال، یعنی یک‌بار قبل از شروع فصل سرما و یک‌بار هم بعد از اتمام آن صورت می‌گیرد. البته باید توجه داشته باشید که سرویس پکیج دیواری باید توسط سرویس‌کاری متخصص انجام شود. بااین‌حال، افراد باید اطمینان حاصل کنند که فرد تکنسین یا تعمیرکار موارد زیر را بررسی و سرویس می‌کند.
رسوب زدایی پکیج
توصیه می‌شود که برای رسوب‌زدایی پکیج دیواری از رسوب‌گیرهای پلی فسفات استفاده شود. همچنین در زمان رسوب‌زدایی باید تهویه مناسبی هم وجود داشته باشد. در صورتی که رسوب‌زدایی به‌موقع انجام نشود، دستگاه با مشکلات مختلفی از جمله کاهش فشار آب و گرم نشدن آب مصرفی مواجه می‌شود که می‌تواند آسیب‌های زیادی به این سیستم گرمایشی وارد کند و طول عمر آن را کاهش دهد.
کنترل فشار آب
سرویس‌کار باید در هنگام سرویس کردن پکیج، فشار آب را هم کنترل کند؛ زیرا اگر فشار آب زیاد یا کم باشد، می‌تواند به قطعات داخلی پکیج صدمه بزند و دستگاه را از کار بیندازد.
کنترل کارکرد دو مدار گرمایشی
سرویس‌کار پکیج باید حتماً در زمان سرویس دستگاه از عملکرد درست این دو مدار اطمینان حاصل کند.
آزاد کردن محور پمپ سیرکلاسیون
محور پمپ سیرکولاسیون هم باید کنترل و درصورت گرفتگی پمپ، برای رفع آن اقدام شود؛ چرا که وجود ایراد در این پمپ باعث می‌شود پمپاژ آب به درستی صورت نگیرد و در نتیجه آب به محل مورد نظر نرسد یا فشار آن کم باشد.
تنظیم شیر گاز
گفتنی است که بررسی شیر گاز سیستم گرمایشی و تنظیم مجدد پیچ و مهره‌های آن کاری تخصصی است که اگر به تعمیرکار پکیج سپرده نشود، می‌تواند فشار گاز را دچار مشکل کند. به‌علاوه، اگر در زمان سرویس این بخش از پکیج یک صافی مناسب روی شیر گاز گذاشته شود، می‌تواند عمر شیر را افزایش دهد.
تنظیم حرارت
به کمک کلیدهای حد تنظیم و شیر ترموستاتیک روی رادیاتور شوفاژ می‌توان حرارت مورد نیاز محیط را تنظیم و تأمین کرد تا خیلی گرم یا خیلی سرد نشود.
بررسی کارکرد دودکش یا فن پکیج
در صورتی که پکیج دارای فن باشد، باید حتماً دودکش آن را بررسی کنید؛ اما اگر پکیج بدون فن دارید، لازم است که با چک کردن مسیرهای دودکش از عدم گرفتگی آن‌ها مطمئن شوید. بدین منظور کافی است که یک جسم کوچک را به داخل دودکش پرتاب کنید. اگر این جسم از دودکش رد شد، یعنی مسیر آن باز است.
به خاطر داشته باشید که دودکش‌ها نباید پیچ و خم زیادی داشته باشند و برای هر دستگاه هم باید از یک دودکش جداگانه استفاده کرد. پس از آنجا که استفاده از دودکش نامناسب خطر گاز گرفتگی و مرگ خاموش را در پی دارد، باید حتماً به کمک یک متخصص از سلامت دودکش، درز نداشتن اتصالات آن و باز بودن دریچه‌های اکسیژن اطمینان حاصل کنید.
هواگیری پکیج و رادیاتور
هواگیری پکیج و رادیاتور باعث بهبود راندمان گرمایشی دستگاه و بلوک‌های رادیاتور، کاهش خطر نشت کردن آب، کم شدن سر و صدا و آسیب های احتمالی به دستگاه، استفاده بهینه از گاز و کاهش هزینه‌های آن می‌شود. بهترین زمان برای هواگیری بعد از داغ شدن رادیاتورها است. البته سرویس‌کار پکیج باید دقت کند که با آب گرم شوفاژ به خود آسیب نرساند. به‌طور کلی، اینکه بدانیم چگونه پکیج دیواری را هواگیری کنیم می‌تواند تأثیر بسزایی در افزایش عمر پکیج داشته باشد.
سه نکته مهم قبل از سرویس پکیج
- پیش از هر کاری باید برق پکیج را قطع کنید؛ زیرا در حین انجام سرویس دستگاه امکان برق گرفتگی وجود دارد.
- در ادامه باید گاز پکیج را قطع کنید تا گاز در هنگام باز کردن قطعات به بیرون نشت پیدا نکند.
- حتماً باید آب داخل پکیج را تخلیه کنید تا فشار آب داخل دستگاه به صفر برسد. برای این کار کافی است که شیر آب داغ ظرفشویی یا حمام و... را به‌همراه شیر پرکن باز کنید تا فشار آب مدار اولیه صفر شود.
چه زمانی باید پکیج را سرویس کنیم؟
برای سرویس پکیج بهتر است که هر چندماه یک‌بار اقدام شود؛ بنابراین گفته می‌شود که بهترین زمان آن به خصوص برای پکیج‌های تازه خریداری‌شده هر شش ماه یک‌بار است تا چنانچه هر ایراد یا مشکلی در قطعات وجود داشت، بتوان آن را عیب‌یابی و تعمیر کرد.
نکته: برای دستگاه هایی که مدتی از کارکرد آن‌ها گذشته است، بهتر است که سرویس سالیانه پکیج انجام و دستگاه به‌طور کامل بررسی شود. ضمناً به‌خاطر داشته باشید که برای این که این سیستم گرمایشی عملکرد مناسبی در فصل زمستان داشته باشد، بهتر است که پیش از شروع فصل سرما آن را سرویس کنید.
از آنجا که سرویس پکیج شامل عملیات رسوب زدایی، تست عملکرد قطعات و... است، باید حتماً به افراد کاردان این حوزه سپرده شود؛ در غیر این صورت، احتمال دارد دستگاه پکیج با مشکل جدی مواجه شود.
سرویس کردن پکیج در ۱۰ مرحله
اگر می‌خواهید سلامتی و طول عمر پکیج خود را افزایش دهید، باید سرویس دوره‌ای و سالیانه آن را جدی بگیرید. بدین منظور باید طبق مراحل زیر پیش بروید:
۱. بعد از قطع گاز، برق و آب دستگاه، باید پوسته پکیج را باز کنید و به مخزن آب و لوله‌هایی که آب از آن‌ها رد می‌شود دقت کنید تا ببینید که آیا به رسوب‌زدایی احتیاج دارند یا خیر؟ در اکثر مواقع به رسوب‌زدایی پکیج نیاز دارید؛ پس باید قسمتی که آب برای گرم شدن از آنجا عبور می‌کند از پکیج بیرون بیاورید و اسید را از ورودی آب دستگاه به درون آن بریزید و اجازه دهید که به‌مدت کوتاهی داخل آن بماند. سپس باید آن را از قسمت خروجی به بیرون هدایت کنید تا رسوب‌ها هم خارج شوند. در نهایت هم لازم است که آن را به خوبی با آب و مواد شوینده بشویید.
۲. با توجه به اینکه منبع انبساط یکی از مهم‌ترین بخش‌های پکیج است، باید بدانید که اگر باد آن به اندازه کافی نباشد دستگاه زودتر از موعد خراب می‌شود. پس برای این که بتوانید فشار باد این منبع را چک کنید، باید یک گیج را روی والف منبع انبساط دستگاه پکیج بگذارید و درجه باد را بررسی کنید. این درجه باید بین ۰٫۷ الی ۱ بار باشد. ضمناً فراموش نکنید که زمانی باید فشار باد منبع را اندازه بگیرید که هیچ آبی داخل مدار نباشد؛ چرا که در غیر این صورت فشاری که نشان داده می‌شود، فشار آب داخل مدار است.
۳. در ادامه کار باید به سراغ تمیز کردن مبدل اصلی یا اولیه دستگاه بروید و پیچ‌های محفظه احتراق را باز کرده تا فین‌های آن را مشاهده کنید. سپس باید روی برنر را با روزنامه بپوشانید و مبدل اصلی را به کمک فرچه پاک کنید. البته دقت داشته باشید که نباید در هربار سرویس پکیج، مبدل ها را اسیدشویی کنید؛ زیرا اسیدشویی پکیج باعث کاهش طول عمر آن می‌شود و لایه‌های مبدل از جنس مس را می‌خورد و ممکن است آن را سوراخ کند.
۴. در مرحله چهارم از سرویس انواع پکیج شاید بهتر باشد که برد دستگاه را مورد بررسی قرار دهید تا خاک نگرفته باشد؛ زیرا گرد و خاک می‌تواند باعث بروز اختلال در عملکرد پکیج شود. برای تمیز کردن این خاک‌ها می توان از سشوار استفاده کرد. البته این کار را باید با دقت زیادی انجام دهید، زیرا برد پکیج بسیار حساس است و ممکن آسیب ببیند.
۵. حالا می‌توانید دودکش پکیج دیواری را بررسی کنید تا مطمئن شوید که مسیر آن مسدود نشده باشد؛ زیرا انسداد مسیر دودکش باعث برگشت CO2 به محیط و مرگ می‌شود. برای این منظور، باید از روی پشت بام یک سنگ کوچک را داخل دودکش بیندازید. در صورتی که صدای برخورد این سنگ با پکیج را شنیدید، باز بودن مسیر را نشان می‌دهد اما اگر صدایی نشنیدید، احتمالاً شیء یا پرنده‌ای سد راه شده است.
۶. یکی دیگر از مهم‌ترین مراحل سرویس پکیج، تمیز کردن مشعل آن به‌شمار می‌رود. برای انجام این کار باید از یک دمنده یا جارو برقی کمک بگیرید تا اگر گرد و خاک یا آشغالی سوراخ‌های آن را مسدود کرده است، باز شود. معمولاً همین کار کفایت می‌کند و اگر تمایل دارید که سرویس کاملی انجام دهید، می‌توانید در زمان خاموش بودن دستگاه، اسپری خشک‌کننده را با شدت داخل محفظه احتراق اسپری کنید و صبر کنید تا کاملاً خشک شود.
۷. برای اطمینان از تمیز بودن فن دستگاه، ابتدا فن را به‌طور کامل باز کنید و آن را با آب بشویید. اما اگر فرصت کافی برای این کار ندارید، می‌توانید با استفاده از یک اسپری WD-40 منطقه فن را به‌طور کامل پاک کنید. به علاوه، چون این اسپری چرب است، اگر آن را داخل بلبرینگ‌ها و شفت فن هم تزریق کنید، آن ها روان‌تر می‌شوند.
چنانچه فن سیستم گرمایشی پکیج به روغن‌کاری نیاز داشت، کافی است که از روغن یاتاقان کولر یا روغن چرخ خیاطی کمک بگیرید. فراموش نکنید که این روغن را باید در بلبرینگ‌ها بریزید و همزمان پره فن را بچرخانید تا به‌خوبی چرب شود. در ادامه هم می‌توانید با استفاده از اسپری، داخل لوله ونتوری را تمیز کنید.
۸. در سرویس پکیج نباید از پمپ آن غافل شوید؛ بنابراین ابتدا پمپ را به وسیله آچار آلن باز و پره‌های روتور آن را تمیز کنید. سپس برای روان کار کردن این قطعه، کمی مایع ظرفشویی در داخل شفت بریزید و روتور را بچرخانید. بعد هم واشر پمپ را در جای خود قرار دهید و پیچ‌های پمپ را به شکل ضربدری و محکم ببندید.
۹. در ادامه کار و برای تمیز کردن جرقه‌زن باید چندین بار سمباده را روی الکترود و جرقه‌زن بکشید و بعد آن را با یک دستمال مرطوب پاک کنید. البته کارهای دیگری هم باید در این مرحله انجام شود که شامل موارد زیر است:
از سالم بودن چینی دور الکترود یون و جرقه‌زن اطمینان حاصل کنید. فاصله‌ای را که باید بین سر جرقه‌زن و برنر وجود داشته باشد، به‌درستی تنظیم کنید. از اینکه الکترود یون و جرقه‌زن به کابل خود وصل شده‌اند و به جایی از بدنه متصل نیستند، مطمئن شوید.
۱۰. اکنون باید شیر پرکن دستگاه را باز کنید و صبر کنید فشار داخل مدار به ۱ الی ۱٫۵ بار برسد. سپس همه اتصالات را بررسی کنید تا جایی نشتی وجود نداشته باشد. توجه کنید که اگر کوچک‌ترین نشتی‌ای دیدید، باید مجدداً فشار مدار را به صفر برسانید و بار دیگر اتصالات را محکم کنید تا نشتی از بین برود.
در ادامه لازم است که شیر گاز را باز کنید و به کمک مخلوط آب، مایع ظرفشویی و یک ابر، همه اتصالات گاز را بررسی کنید تا هیچ نشتی وجود نداشته باشد. حال باید دستگاه را روشن کنید. پس پکیج را به برق بزنید و آن را روی حداکثر گرمای شوفاژ قرار دهید.
برای هواگیری پکیج به‌عنوان یکی از مهم‌ترین‌های بخش‌های سرویس دستگاه باید آب ورودی را باز کنید و اجازه دهید که به شوفاژها راه پیدا کند. بعد از اینکه این آب از همه آن‌ها رد شد باید دریچه خروجی آخرین شوفاژ را باز کنید و اجازه دهید که مقداری از آب تخلیه شود و بعد از مدتی که هوای پکیج خارج شد، باید دریچه خروجی آن را ببندید. البته برای اینکه این آب محیط اطراف را خیس نکند، باید وقتی هوای پکیج تخلیه شد، دریچه خروجی را ببندید. در نهایت هم اگر شعله پکیج نیاز به تنظیم داشت آن را تنظیم کنید.
نکته: ما تا این بخش آموزش سرویس پکیج را در اختیار شما قرار دادیم، اما از آنجا که این کار تخصصی است و به دقت و مهارت بالایی نیاز دارد، بهتر است که اگر فرد دست‌به‌آچاری نیستید، کار را به متخصص آن واگذار کنید.
پکیج را از نظر محل نصب می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:
- پکیج دیواری
- پکیج ایستاده
- پکیج زمینی
انواع سرویس پکیج شامل رسوب زدایی، کنترل فشار آب، کنترل عملکرد دو مدار گرمایشی و بهداشتی، آزادسازی محور پمپ سیرکولاسیون، تنظیم شیر گاز، تنظیم حرارت، بررسی عملکرد دودکش یا فن پکیج و هواگیری پکیج و رادیاتور هستند.
قبل از سرویس پکیج باید برق و گاز دستگاه را قطع و آب داخل آن را تخلیه کنید تا فشار آب داخل سیستم به صفر برسد. برای اینکه سیستم پکیج عملکرد بهتری در زمستان داشته باشد، توصیه می‌شود که آن را قبل از شروع فصل سرما سرویس کنید.
قطعات یدکی پکیج شوفاژ دیواری شامل چهار دسته اصلی، برد الکترونیک، حس‌گرهای پکیج، قطعات مجری فرمان و قطعات مکانیکی هستند. برای تست پرشر سوئیچ هوا در زمان کارکرد آن باید به روشن یا خاموش بودن فن توجه کنید. اگر فن خاموش بود باید به کمک اهم متر از باز بودن مدار مطمئن شوید، اما اگر فن روشن بود باید بسته بودن مدار این قطعه را به کمک اهم‌متر بررسی کنید.
اگر با وجود روشن بودن شعله در حالت شوفاژ، دمای شوفاژ عوض نشود و پکیج هم پس از چند ثانیه روشن بودن، خطای باز بودن ترموستات حد را نشان دهد، یعنی پمپ سیرکوله دستگاه خراب شده است. همچنین از جمله مشکلات رایج پکیج می‌توان به گرم نشدن آب و رادیاتورها، نشتی آب از پکیج، افت فشار دائمی دستگاه و خودبه‌خود خاموش شدن آن اشاره کرد.
عواملی همچون برند ایرانی یا خارجی بودن پکیج، تک مبدل یا دو مبدل بودن دستگاه، نوع خرابی آن و دیواری یا زمینی بودن این سیستم بر هزینه‌های مربوط به سرویس کردن پکیج مؤثر هستند.
جمع‌بندی
در این مقاله از شیرازی یار سعی کردیم شما را با سرویس پکیج و سرویس قطعات آن آشنا کنیم. به خاطر داشته باشید که سرویس به‌موقع این دستگاه امری بسیار مهم است و منجر به افزایش طول عمر دستگاه می‌شود و همچنین از خرابی و فرسودگی زودرس قطعات پیشگیری می‌کند. توجه داشته باشید که استفاده مناسب از سیستم‌های گرمایشی باعث کمتر شدن هزینه شما در تعمیر یا سرویس دستگاه می‌شود.