در یک روز داغ تابستانی به خانه رسیده‌اید، فوراً لیوانی را پُر از آب خنک می‌کنید و کمی از آن می‌نوشید و آن را روی میز می‌گذارید. تا لباس‌هایتان را عوض کنید و برگردید، متوجه وجود قطرات آب روی لیوان می‌شوید؛ اما وقتی لیوان آب را پر کردید لیوان رطوبتی نداشت! البته، احتمالاً میدانید علت این اتفاق چیست ولی شاید اسم آن را به خاطر نیاورید.
در همین حین که به افق خیره شده‌اید و به این فکر می‌کنید که در علوم تجربی و دوران مدرسه در چه مقطعی این مبحث را آموخته‌اید کولر گازی خانه را روشن می‌کنید و در این لحظه است که چشمتان به سایه‌ای زیر کولر گازی می‌افتد. نزدیک می‌شوید و با کمی کاوش متوجه می‌شوید که علت سایه، لکه نَم و رطوبتی است که به علت آب دادن کولر گازی به وجود آمده است.
اکنون پس از لیوان آب سرد و قطرات آب روی آن، به علت آب دادن کولر گازی فکر می‌کنید! کولر گازی که با آب کار نمی‌کند، پس چطور آبریزی می‌کند؟ همین ابتدا بگوییم که زود است که به فکر قیمت کولر گازی یا نگران تعویض آن باشید.
در پاسخ به پرسشی که درباره قطرات آب روی لیوان آب یخ مطرح شد شاید با کمی کاوش در حافظه خود به کلمه میعان برسید. این مبحث در علوم تجربی ابتدایی آموخته می‌شود که با تغییرات دمایی در محیطی که رطوبت هوا وجود دارد و سردکردن آن، قطرات آبی روی سطح سرد تشکیل می‌شوند.
اکنون می‌توانید حدس بزنید که عملکرد کولر گازی فرایندی شبیه به لیوان آب یخ دارد که هوای اطراف آن خنک می‌شود و رطوبت موجود در آن نیز سبب تشکیل قطرات آب خواهد شد.
عملکرد کولر گازی
به‌طور خلاصه، کولر گازی هوای گرم اتاق را می‌گیرد و با کمک کویل‌هایی مرتبط به‌هم که درون آن‌ها مایع مبرد در جریان است، کویل سمت اتاق سردتر از دمای اتاق بوده و کویل بیرون از خانه، گرم خواهد بود. درواقع، کولر گازی هوای گرم اتاق را می‌گیرد و با فرایند خنک‌سازی آن را سرد می‌کند و به‌درون اتاق بازمی‌گرداند.
اکنون گرمای جذب‌شده به‌سمت بیرون منتقل می‌شود و این چرخه به‌صورت متناوب باعث تنظیم دمای اتاق روی درجه دلخواه خواهد شد. بنابراین، چرخه خنک‌سازی و طرز کار کولر گازی به‌گونه‌ای است که رطوبت موجود در هوا را پس از سرد کردن هوا، به مایع تبدیل می‌کند. بنابراین، تولید آب و رطوبت توسط کولر گازی نشان از درست کار کردن آن دارد. حتی در مواردی تولید نشدن آب نشان از خرابی کولر گازی دارد.
در فرایند تولید آب توسط کولر گازی، هوای گرم محیط که دارای رطوبت است از فیلتر وارد کولر گازی می‌شود و سپس لوله‌های سرد حاوی گاز مبرد را احاطه می‌کند تا سرد شود که در ادامه هوای سرد به محیط اتاق هدایت شود.
در لحظه‌ای که آب سرد می‌شود، رطوبت موجود هوا در برخورد با سطح سرد لوله، قطرات آب را تشکیل می‌دهد و میعان اتفاق می‌افتد. به همین دلیل است که کولرهای گازی ناودانی دارند تا آب تولیدشده به وسیله سینی ناودانی به‌سمت خروجی هدایت و از لوله خارج شود.
علت آب دادن کولر گازی و اسپلیت
اگر فرایند طبیعی خنک‌سازی دنبال شود و مشکلی در کولر گازی نباشد، با مشکل آب دادن کولر گازی مواجه نخواهید شد. اما اگر این فرایند با مشکلاتی مواجه شود لکه‌های نَم در زیر کولر نمایان می‌شود که علتش آب دادن کولر گازی در مقداری بیشتر از حد کنترل آن است یا در صورت نصب نادرست کولر گازی و تراز نبودن آن هدایت آب به‌سمت ناودان با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود.
نصب نادرست کولر گازی
اگر کولر گازی شما در اولین روز بعد از نصب دچار آبریزی شده است در وهله‌ی اول باید شرایط نصب آن را بررسی کنید. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد نصب نادرست کولر و تراز نبودن آن باعث می‌شود مسیر هدایت آب تولیدشده در کولر منحرف شود و آب به‌جای خروج از ناودان از قسمت دیگری لبریز شود.
مشکل در فیلتر هوا
فیلترهای هوا خیلی زود کثیف می‌شوند و همین کثیفی می‌تواند باعث مسدود شدن مسیر هوا شود و جریان هوا را مختل کند؛ در نتیجه این اختلال، قرارگیری هوا در اطراف کویل با مشکل مواجه خواهد شد. در چنین حالتی کویل تا آنجایی خنک می‌شود که یخ می‌زند و در زمانی که کولر گازی خاموش باشد این یخ کم‌کم ذوب می‌شود و آب به‌وجودآمده از آن بیشتر از میزان قابل کنترل برای کولر خواهد شد.
در نهایت، آب اضافی لبریز می‌کند و باعث آبریزی کولر گازی می‌شود. برای حل مشکل فیلتر که موجب آب دادن کولر گازی می‌شود باید فیلتر را بررسی کنید و اگر آلودگی آن بیش از حد بود نسبت به تعویض آن اقدام کنید.
مشکلات ناودان کولر گازی
لوله خروجی آب کولر گازی نکات خاص خود را برای نصب دارد که نصاب متخصص با رعایت آن از هرگونه مشکلی که ممکن است در آینده به وجود بیاید جلوگیری می‌کند. بنابراین، باید در زمان نصب آن را طوری تنظیم کنید که آب خروجی را به کولر گازی برنگرداند. همچنین، با بررسی دوره‌ای و انجام مراقبت‌های لازم مطمئن شوید که دچار خوردگی نشده یا به‌هر دلیلی مسدود نشده باشد.
گردوغبار، کثیفی و قارچ می‌تواند در درازمدت درون لوله ناودان جمع شود و بالأخره یک روز آن را مسدود کند و جلوی خروج صحیح آب را بگیرد. بنابراین، پیش از ورود به مسائل عمیق‌تر در زمان بررسی علل آب دادن کولر گازی، بررسی لوله ناودان و ناودان را در مراحل ابتدایی قرار دهید.
آسیب در عایق لوله‌ها
به‌طور کلی هر مشکلی که باعث به‌وجود آمدن برفک و یخ‌زدگی در قطعات مختلف کولر گازی در اطراف کویل شود می‌تواند در ادامه به مشکل آب دادن کولر گازی بینجامد. یکی دیگر از بخش‌هایی که احتمال برفک‌زدن آن وجود دارد لوله‌های زیر یونیت داخلی کولز گازی است. به‌خصوص لوله‌های برگشتی که دمای بسیار پایینی دارند و می‌توانند به‌سرعت رطوبت هوا را تبدیل به برفک کنند و در زمانی که کولر گازی خاموش است باعث آبریزی شوند.
درواقع، می‌توان گفت اگر آبریزی در زمانی اتفاق بیفتد که کولر روشن است، احتمال وجود برفک کم است و می‌تواند به‌دلیل مشکلات ناودان یا فیلتر باشد؛ اما در صورت وجود برفک، اغلب آب دادن کولر گازی بعد از خاموش کردن مشاهده می‌شود.
نشت مبرد
اگر مایع نشتی از کولر گازی همراه با خروج هوای گرم‌تر از حالت معمولی باشد، احتمال دارد این مایع که از کولر نشت می‌کند، آب نباشد و مبرد کولر گازی باشد. این مایع مبرد عضو اساسی سیستم خنک‌سازی کولر گازی است و هوای گرم را به هوای خنک تبدیل می‌کند. در چنین حالتی، شاید بهتر باشد در اولین فرصت با کارشناس تعمیرات کولر گازی تماس بگیرید، زیرا برخورد با مبرد کولر گازی خطرناک بوده و قرارگیری طولانی‌مدت در معرض آن برای بدن سمی است.
جمع‌بندی
به‌طور کلی علت آب دادن کولر گازی را می‌توان با توجه به زمان نشت و خروج آب به دو دسته مهم تقسیم کرد؛ بدین‌ترتیب، اگر نشت آب در زمانی که کولر روشن باشد اتفاق می‌افتد غالباً مشکل در ناودان و لوله خروجی آب خواهد بود.
اما اگر مدتی پس از خاموش کردن کولر گازی با خروج آب از کولر مواجه می‌شوید، احتمال دارد مشکلی در فیلتر و کویل‌های خنک‌کننده به‌وجود آمده باشد که سبب تولید برفک می‌شود و بعد از خاموش شدن کولر برفک ذوب می‌شود و به‌صورت آب لبریز می‌شود. علاوه‌براین، اگر نشت مایع همراه با هوای گرم است، احتمال نشتی مبرد وجود دارد.